“Juf, komt oma dan nooit meer terug?”

Ze zat stil aan haar tafel. Haar hoofd een beetje naar beneden, haar ogen op de grond gericht. Tijdens het zelfstandig werken kwam ze naar je toe. Zachtjes vroeg ze aan je: “Juf, komt oma dan nooit meer terug?”

Kinderen rond de negen beginnen te beseffen dat het leven eindig is. Dat dood betekent dat oma of hun huisdier nooit meer terugkomt. Wat eerder nog werd omschreven als ‘oma is een sterretje’ of ‘oma gaat voor altijd slapen’, is nu anders. 

De magische wereld maakt langzaam plaats voor een nieuwe realiteit. Waar eerst alles mogelijk leek, ontstaat nu een bewustzijn dat soms verwarrend en best heftig is. Ze stellen grote vragen als:  ‘Waar kom ik vandaan?’ En ‘Wat gebeurt er als je doodgaat?’ Of ‘Waarom voelt dit zo gek vanbinnen?’

Ze snappen dat dood onomkeerbaar is. Dat afscheid echt afscheid is. Dat kan verwarrend en beangstigend zijn. Het roept vragen op over het leven, over afscheid en soms ook over hun eigen plek in de wereld.

Hoe ga je daar als leerkracht mee om?

Niet door het weg te poetsen met ‘stil maar’ of ‘het komt wel goed’. Want hoe goedbedoeld ook, het voelt voor een kind alsof zijn verdriet er niet mag zijn. Juist erkenning is op dit moment zo belangrijk. Erkennen wat het kind voelt, zonder het te willen oplossen. Je hoeft geen antwoord te hebben op alle vragen. Het is genoeg om er gewoon te zijn.

Zeg liever:

• “Je mist haar hè?”
• “Wil je iets over haar vertellen?”
• “Zullen we samen een herinneringsplek maken?”

Zo geef je ruimte aan de emoties en gevoelens van het kind. 

Samen stilstaan in de groep

Soms rouwt een kind zichtbaar. Soms besef je het pas later. Een kind dat sneller boos is of stiller in de pauzes. Dan helpt het om in de groep een herinneringsritueel in te zetten. Geen grootse rituelen, maar iets kleins en betekenisvols. Een moment van stilte, een tekening, een herinneringsboek. Samen iets maken en delen. 

Niet alleen voor het kind dat rouwt, maar samen met de groep. Want rouw raakt iedereen. In deze leeftijdsfase hebben kinderen behoefte aan: veiligheid, houvast en het gevoel dat ze er niet alleen voor staan.

Meer begrijpen van deze bijzondere negenjaarsfase?

In de training Ik ben 9 neem ik je mee in het hoofd van het negenjarige kind. Je ontdekt waarom verlies, afscheid en andere grote vragen juist nu zo’n impact hebben. En vooral: wat jij als leerkracht kunt doen om deze kinderen écht te zien.

Want als je weet wat er speelt, kun je er ook zijn op de momenten dat het ertoe doet.

GRATIS ‘Ik ben 9’ emotiekaartjes!

Wil je kinderen woorden leren geven aan hun emoties? Vraag de gratis ‘Ik ben 9’ emotiekaartjes aan en ontdek hoe je kinderen kunt ondersteunen bij het herkennen en uiten van hun emoties tijdens de negen-jaarsfase. De emotiekaartjes kun je in de klas gebruiken om de emotionele ontwikkeling van je leerlingen te bevorderen.

De emotiekaartjes zijn onderdeel van de training ‘Ik ben 9’, de online training voor professionals over de ontwikkelingsfase van het kind van 9.